Historia złota
Spis treści:
Chyba nie ma na świecie kruszcu bardziej znaczącego dla ludzkości niż złoto. Poznajmy lepiej ten niezwykły metal, cofając się w czasie do początków jego związków z człowiekiem. W końcu biżuteria złota jest cały czas najchętniej wybieraną. A po lekturze zobacz też nasze kolczyki złote.
Według naukowców złoto wypłukiwano z piasku już 6 tysięcy lat przed naszą erą. Pierwsze złote ozdoby wykonywali i nosili starożytni Egipcjanie i Babilończycy. Ich twórcy wykazywali się kunsztem zaskakującym nawet współczesnych artystów – złotników.
Złoto cenione jest między innymi za swoją unikalność. To rzadko spotykany metal. Wprawdzie można znaleźć go na całym świecie, ale w ilościach śladowych. Mało kto wie, że w mikroskopijne ilości złota zawierają między innymi niektóre orzechy, warzywa, a w metrze sześciennym wody morskiej znajduje się 0,01 mg złota.
W jakiej formie złoto występuje w przyrodzie?
Najczęściej spotykaną naturalną postacią złota są grudki, łuski lub blaszki. Zdarzają się też wyjątkowe znaleziska w postaci bryłek złota zwanych samorodkami. Najwięcej kopalni złota w starożytności znajdowało się w Indiach i Nubii, a Rzymianie wydobywali je w Portugalii i Hiszpanii. Czasy średniowiecza przyniosły odkrycie, że Europa Wschodnia i Środkowa również mogą być bogate w złoża złota. Wielką sławą cieszyły się wówczas kopalnie czeskie , mniejsze znajdowały się na słowackim Krywaniu w Tatrach. Nawet w Polsce wydobywano pewne ilości złotego kruszcu w Złotogórze i Legnicy. W Złotym Stoku natomiast, złoto otrzymywano przy okazji eksploatacji rud arsenu. W każdej tonie takiej rudy znaleźć można było 2 gramy złota, a w tzw. wypałkach poarsenowych – nawet 50 gram w 1 tonie. Po zmieszaniu ich z wodą poddawano je chlorowaniu, w efekcie uzyskując 75% wydajność złota.
Pozyskiwanie złota
Zanim złoto trafi do rąk klienta przechodzi ono długą drogę od momentu wydobycia, a i samo wydobycie nie należy do najprostszych procesów. W większości przypadków złoto pozyskuje się metodami górniczymi, wysadzając skały materiałem wybuchowym. Ich kawałki rozdrabniane i mielone są w specjalnych łamaczach i młynach. Po zmieleniu, rudy złota przepuszczane są przez klasyfikatory, po czym dodaje się do nich cyjanek potasu. Z uzyskanego roztworu wytrąca się złoto za pomocą cynku, aluminium, albo reakcji elektrolizy. Jeszcze na terenie kopalni złoto jest przetapiane w sztaby. Następnie przekazuje się je do zakładów rafineryjnych, gdzie jest oczyszczane i znów odlewane w znormalizowane sztaby. To te same sztabki, na których znajduje się wybita próba.
Czy większość złota wykorzystywana jest do produkcji biżuterii i ozdób? Jak się okazuje, nie. Nawet 3/4 światowej produkcji złota staje się składowanym w sejfach zabezpieczeniem banknotów emisyjnych wszystkich państw świata. Jedynie czwarta część złota zużywana jest w złotnictwie, przemyśle, a także dentystyce.
Dlaczego złoto jest metalem szlachetnym?
Dlaczego złoto nosi dumne miano metalu szlachetnego? Ponieważ nie podlega ono rdzewieniu, jest odporne na powstawanie nalotów, nie może być uszkodzone pod wpływem czynników atmosferycznych. Również jego charakterystyczna barwa pozostaje niezmienna i lśniąca niezależnie od temperatury. Aby stopić złoto potrzeba aż 1063 stopni Celsjusza, a rozpuszcza go jedynie woda królewska, czyli mieszanina kwasu solnego i azotowego. Złoto charakteryzuje się dużą ciągliwością, co oznacza, że 1 kg uzyskać można złoty drut o długości 2 km! Ozdoby ze złota wykonywane są najczęściej z jego stopów z miedzią lub srebrem, aby zwiększyć jego twardość. Najczęściej spotykaną próbą w polskim jubilerstwie jest 0,585, znane także jako 14-karatowe złoto.
Opracowanie luty 1999: WĘC-Twój Jubiler www.wec.com.pl na podstawie ” Złotnictwo i Probiernictwo" Franciszka Zastawniaka.
