Co to jest złoto?
Spis treści:
Właściwości fizyczne i chemiczne złota
Złoto – to pierwiastek chemiczny oznaczany symbolem Au (z łacińskiego aurum), o liczbie atomowej 79. Należy do grupy miedziowców. Jest metalem szlachetnym o żółtej barwie, charakteryzuje się miękkością, jest kowalne. Jego masa atomowa wynosi 196,967, a gęstość 19,28 g/cm3. Topi się w temperaturze 1064°C, wrze przy 2800°C.
Charakterystyczna dla złota jest odporność na działanie powietrza i samego tlenu oraz kwasów. Jedynym związkiem, który jest w stanie je rozpuścić, jest tzw. woda królewska oraz roztwór cyjanku przy obecności tlenu. Złoto w związkach przyjmuje I i III stopień utlenienia, tworząc związki koordynacyjne. Sole złota nie są trwałe, redukują się z wydzieleniem metalu. Roztwory koloidowe ze złotem mają odcienie od niebieskiego, przez fiolet aż do czerwieni.
Wysstępowanie złota
Złoto jest rzadko spotykane w przyrodzie. Najczęściej występuje w stanie rodzimym albo w postaci stałych roztworów z innymi metalami, np. srebrem.
Aby uzyskać złoto ze złoża, należy przeprowadzić je w amalgamat. Następnym krokiem jest oddestylowanie rtęci albo działanie cyjankiem sodu lub potasu przy obecności tlenu i zredukowanie otrzymanego związku za pomocą cynku. Złoto otrzymać można również z pozostałego po rafinacji miedzi lub srebra szlamu anodowego.
Najczęściej spotykaną postacią złota są jego stopy z miedzią, platyną i srebrem. W takiej postaci wykorzystuje się je między innymi w jubilerstwie, elektrotechnice, stomatologii, mennicach, do tworzenia aparatury specjalnej, a także w fotografii. Kiedyś złota używano również w lecznictwie.
Złoto to jeden z pierwszych wykorzystywanych przez człowieka metali. Jego kolor i połyskliwość sprawiały, że łatwo było dostrzec je w rzece. Gęstość złota ułatwiała wydobycie, a kowalność – jego obrabianie do dowolnych form. Szczególny rozkwit wydobycia złota miał miejsce w okresie świetności państwa faraonów. Złoto symbolizowało tam ich boską władzę, wobec czego otaczano się nim w ogromnych ilościach. Z Egiptu złoto dotarło do Mezopotamii i na Bliski Wschód. Tam zyskało ono mniej symboliczne znaczenie i zaczęło być traktowane jako pieniądz. Pierwsze złote monety, z roztworu złota i srebra, tworzono już w VII w. p.n.e. w Lidii.
W czasach świetności rzymskiego imperium poszukiwania złota były jednym z czynników wpływających na ekspansję terytorialną. Zdobyte w tym czasie złoto przeszło jako dziedzictwo dla średniowiecznego Bizancjum, co wpływało na jego szybki rozwój gospodarczy. Dodatkowy dopływ złota włoskim miastom zapewniała kontrola nad terenami na południe od Sahary. Tymczasem Europa Zachodnia i Wschodnia rozwijały się dużo wolniej ze względu na niewielką ilość złóż złota w tamtych rejonach.
Czasy średniowiecza to także okres poszukiwania przez alchemików kamienia filozoficznego, który miałby przekształcać inne metale w złoto. Wyprawy po złoto organizowano od XIV wieku. Najpierw poruszano się wzdłuż brzegów Afryki. Pod koniec XV wieku, wyprawy pod dowództwem Krzysztofa Kolumba zaowocowały przy okazji cennymi odkryciami geograficznymi.
Złoto odkryte w Ameryce Łacińskiej, na terenach dzisiejszego Meksyku, Brazylii i krajów andyjskich zasilało europejską gospodarkę aż do połowy XIX wieku. Jeszcze w XVIII wieku rozpoczęto wydobycie złota na terenie rosyjskiego Ałtaju, Urali i Syberii. W drugiej połowie XVII wieku zaczęła się prawdziwa gorączka złota w USA, nieco później także w Australii. Duże ilości wydobywanego złota wzmocniły szybko 'złoty system', który opierał się na nieograniczonej wymienialności złota i banknotów. Jego świetność trwała do I wojny światowej i stanowiła uosobienie kapitalizmu. Koniec XIX wieku przyniósł odkrycie wielkich złóż w rejonie Witwatersrand w Południowej Afryce, a początek XX wieku - złóż tarczy laurentyńskiej, na terenie Ałdanu i w dorzeczu Kołymy. Przełomowym rokiem w historii złota był 1976, kiedy to nastąpiła jego demonetaryzacja. Stało się ono towarem, wzrósł na nie popyt, a tym samym - jego ceny. Obecnie ceny złota się ustabilizowały. W 1994 roku kosztowało 352,82 dolarów USA za uncję.
Najwięksi światowi producenci złota
- RPA - 27,2%
- USA - 15,1%
- Australia - 10,9%
- Rosja i inne kraje WNP – 10,7%
Oprócz tego duże wydobycie notuje także Kanada, Brazylia i Chiny. Z tego w większości tworzona jest biżuteria złota, a ok. 10% zużywane jest przez przemysł, w szczególności elektroniczny. 5% złota używane jest w stomatologii. A my polecamy kolczyki złote.
Opracowano (WĘC-Twój Jubiler) na podstawie: "Złotnictwo i Probiernictwo" Franciszka Zastawniaka, oraz Serwisu Jubilerskiego.
